14 Ocak 2017 Cumartesi

Finans-Finansman Yöntemi FAKTORİNG Nedir


Finansman Yöntemi-FAKTORİNG

Faktoring iç ve dış ticaret işlemlerine uygulanan ve özellikle kısa vadeli mal satışlarında baş vurulan bir finansman yöntemidir. Ticaret işlemlerinde, alacakların tahsilatına yönelik olarak verilen hizmetlerin bütünü olarak tanımlanan faktoring; faıtoring hizmetini talep eden 'müşteri' , hizmeti veren 'Factor' ve müşteri alacaklarının yönelmiş olduğu 'borçlu' arasında işlemektedir. Kısaca faktoring, kredili satış yapan firmaların, bu satışlardan doğan alacak haklarının faktoring şirketleri tarafından satın alınması esasına dayanan bir finansman yöntemidir.
Faktoring şirketi, devraldığı alacakların muhasebesinin tutulması, borçluya ihtarda bulunulması, alacağın tahsili ve gereğinde cebri icra yoluyla elde edilmesi gibi hizmetleri de üstlenir. Üstlenilen bu hizmetler karşılığında müşteriden faktoring harcı denilen ve alacağın fatura değerinin %0.5 - % 2.5 arasında değişen bir komisyon talep eder.

FAKTORİNG'İN TARİHÇESİ:

Faktoringin dünyada bilinen ilk uygulamaları Mezopotamya'da M.Ö.4000'li yıllarda "alacağın temliki" şeklinde görülmüştür. Daha sonra, Roma dönemlerinde factor kelimesinin "mümessil, başka birinin ticari işlerini takip eden" anlamında kullanıldığı bilinmektedir. 18.yüzyılda konşimento üzerinde malların alıcısı olarak factor'un belirtilmesi, uluslararası ticarette factor sözcüğünün Flamanca'daki orjinal kullanımıyla yasal belgelerde yer alışının başlangıcıdır. 19.yüzyıl sonlarında Avrupalı tekstil üreticilerinin mallarını komisyoncular aracılığı ile değil doğrudan satmaya başlamalarıyla, günümüzdeki tanımı çerçevesinde faktoring ilk olarak tekstil sektöründe kullanılmıştır.
Modern faktoring 2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'da kabul görmeye, 1960'larda ise yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Başlangıçta "en son kredi kaynağı" (lender of last resort) olarak kabul edilen faktoring, verdiği hizmetler sayesinde zaman içerisinde vazgeçilmez bir finansman tekniği olarak benimsenmiştir.

FAKTORİNG TÜRLERİ:

• TAM SERVİS FAKTORİNG
Bu uygulamada, işletmeler Faktoring' in üç ana hizmetinden de yararlanabilirler.Alacak riskinin Faktor tarafından üstlenildiği bu modelde Faktor, satıcının başvurusu ile birlikte bir ön çalışma yaparak alıcıların kredibilitesi doğrultusunda her biri için ayrı limitler belirler. Belirlenen limitler çerçevesinde, alıcıların ödememe riskini Faktor'a devreden satıcı, ticari riskini en aza indirirken talep ettiği anda alacaklarının belirli bir yüzdesini hemen nakit olarak alabilir. Tahsilatın takip sorumluluğunun Faktor'a ait olduğu bu uygulamada, alacaklar vade tarihinde Faktor tarafından tahsil edilir.

Alıcının mali güçlüğe düşmesi nedeniyle tahsil edilemeyen, limit dahilindeki alacaklar Faktor tarafından satıcıya ödenir. Burada dikkat edilmesi gereken husus Faktor'un verdiği garantinin alıcının ödeme güçlüğü içinde bulunması halini kapsamasıdır. Malların nitelik ve niceliğinde bir kusur bulunması ile ilgili risk Faktor tarafından kabul edilmez.

Tüm hizmetlerin bir bütün olarak sunulduğu bu uygulamada, Faktor'un satıcı ve alıcı arasındaki tüm satış kayıtlarını tutabilmesi için, o alıcıya olan tüm satış işlemlerinin Faktor'un kayıtlarında bulunması gerekmektedir.

• RÜCULU FAKTORİNG
İşletmelerin yalnızca finansman ve tahsilat ihtiyaçlarına cevap verildiği Rüculu Factoring uygulamasında, alıcı riski Faktor tarafından üstlenilmez. Bu sistemde, satıcı vadeli satışlarından doğan alacaklarını Faktor'a rüculu devreder ve bu alacakların karşılığının belirli bir yüzdesini nakit olarak alır. Tahsilat işlemleri Faktor tarafından yürütülür,ancak tahsili gerçekleşmeyen alacaklar için Faktor'un satıcıya rücu etme hakkı saklıdır.

• BİLDİRİMSİZ FAKTORİNG
Bildirimsiz Faktoring, alıcıya ödeme bildiriminin yapılmadığı çalışma biçimidir. Bu uygulamada satıcı, vadeli satışını nakte çevirmekte, alıcı riskini Faktor'a devretmekte ancak vade tarihinde tahsilat takibini kendisi yapmaktadır.

• VADE FAKTORİNG
Tahsilat ve riskin üstlenilmesi hizmetlerinin verilmesi esasına dayanan vade faktoringi uygulaması işletmelere finansman hizmeti sağlamaz.

• TOPLU İSKONTO
İşletmenin o anda elinde bulunan kısa vadeli alacaklarının Faktor tarafından satın alınarak yalnızca finansman sağlandığı çalışma biçimidir. Borçlulara; Faktor'a ödeme yapmaları için bildirimde bulunulmasına rağmen, işlem rücu etme esasına göre yürütüldüğünden Faktor, borç tahsilatından ve alıcı riskinden sorumlu değildir.

• FATURA İSKONTOSU
Tahsilat hizmetine ve riskten korunmaya ihtiyacı bulunmayan işletmelere sadece finansman kolaylığının sağlandığı çalışma biçimidir. Toplu iskonto yönteminden farkı borçlulara bildirimde bulunulmamasıdır.

• ARACILI FAKTORİNG
Borçlunun ödememe riskine karşı korunma ve finansman hizmetinin sağlandığı bu çalışma şeklinde satıcı, Faktor'un acentası olarak hareket etmekte ve tahsilat takibini faktor adına yapmaktadır.

YURTİÇİ FAKTORİNG:
Yurtiçi Faktoring uygulamasında, sisteme konu olan taraflar üç tanedir. Bunlar alıcı, satıcı ve Faktor'dur. Satıcı, alıcısı ile ilgili bilgileri Faktor'a verir.Faktor yaptığı çalışmalar ve istihbaratlar neticesinde alıcıya bir limit belirler.Bu limit dahilinde satıcı Faktor'a alacaklarını devreder ve talep ettiği anda belli bir yüzdesini nakit olarak kullanır. Satıcı, alıcıların vade tarihinde borçlarını Faktor'a ödemeleri konusunda bildirimde bulunur. Alacak riskinin Faktor tarafından üstlenip üstlenilmemesi, kullanıcının talebine ve alıcıların kredibilitesine bağlıdır. Faktor, riski uygun görmediği durumlarda yurtiçi işlemler için satıcıya rüculu çalışma şartı önerebilir. Bu uygulamada, alacak riski Faktor tarafindan üstlenilmez, gelen talepler doğrultusunda işletmelere finansman veya tahsilat hizmetleri sunulur.

ULUSLARARASI FAKTORİNG:
İHRACAT FAKTORİNGİ
(SADECE MAL MUKABİLİ İHRACATLAR İÇİN UYGULANIR)
Yurtiçi ve ihracat faktoringi arasındaki en büyük fark, ihracat işlemlerinde yurtdışı muhabir faktorun 4.taraf olarak sisteme katılmasıdır. Satıcı açısından iki uygulama arasında fark yoktur. Tahsilat takibi, riskin üstlenilmesi ve finansman konularında satıcı firmanın muhatabı yine Faktor olacaktır. Faktor, garanti ve tahsilat servislerini çoğu zaman yaygın muhabir ağı kanalını kullanarak vermekte, gerekli durumlarda bu servisleri kendisi de üstlenebilmektedir.

Bu modelde, satıcı yurtdışına mal satmak istediği alıcılarla ilgili bilgileri Faktora verir. Faktor, yurt dışındaki Muhabir Faktor'a bu bilgileri yollayarak alıcılar için limit talep eder. Muhabirden alınan limitler dahilinde Faktor alıcıların ödememe riskini üstlenir. Satıcı, alıcısına yollayacağı mallarla ilgili kesmiş olduğu faturaları Faktora devreder. Bu alacaklar karşılığında Faktor, isteğe bağlı olarak satıcıya fatura meblağının belirli bir yüzdesini fatura üzerindeki döviz cinsinden öder. Vade tarihinde fatura meblağı alıcıdan tahsil edilir ve bakiye tutar satıcıya ödenir. Alıcının mali güçlüğe düşmesi nedeniyle tahsil edilemeyen alacaklar ise uluslararası kurallar ile belirlenen dönem sonunda Faktor tarafından satıcıya ödenir. Mal ayıbından dolayı tahsili gerçekleşmeyen alacaklar satıcıya rücu edilir.

Faktoring'in ana hedefi olan kesintisiz nakit akışı, dış piyasaya satış yapan işletmeler için daha da önem kazanmaktadır. Farklı dillerin konuşulduğu, farklı kanunların geçerli olduğu yurtdışı piyasalarda alacakların tahsil kabiliyeti zayıflamakta, ihracatçılar bir yandan risklerini en aza indirme yollarını araştırırken, diğer taraftan uluslararası firmalarla rekabet etmek durumunda kalmaktadırlar. Özellikle günümüzde, ortak pazar sisteminin kabulu ile birlikte yurt dışı piyasalarda ihracatçıların akreditifli satış imkanları oldukça kısıtlanmakta, alıcılar vadeli ve mal mukabili alımları tercih etmektedirler. Alıcı riski taşıma ve finansman gibi iki büyük problemle karşı karşıya kalan işletmelere verdiği hizmetler sayesinde faktoring, kesin ve en uygun çözümleri getirmektedir.

İTHALAT FAKTORİNGİ

İthalat Faktoringi uygulamasında, ithalatçı ile ilgili başvuru yurtdışı muhabirinden ya da satıcıdan Faktor'a gelir. Bu limit başvurusu ile ilgili olarak Faktor yurtiçindeki ithalatçı firma ile bağlantı kurar ve ortak çalışma şartlarını araştırır. Faktor tarafından ithalatçı adına yurdışına verilecek garanti limitinin ithalatçıya hiçbir maliyeti olmadığı gibi, işletmeyi akreditif, vesaik mukabili gibi maliyetli işlemlerden kurtarır. İthalat Factoring'i uygulamasında ithalatçılar adına yurtdışı muhabirlere garanti limiti verildiği gibi, işlemler sadece tahsilat amaçlı da olabilir.

FAKTORİNG'İN SUNDUĞU HİZMETLER:
• Alacak Yönetimi :Faktor, alıcıların ödememe riskini üstlenerek, satıcının vadeli satışlarından doğan alacaklarını garanti altına alır. Alacak yönetimindeki en önemli amaç, satıcının tüm cirosunu devralmak, satış kayıtlarını tutmak, işletmenin bu ağır yükünü büyük oranda hafifleterek alıcı riskini ortadan kaldırmaktır.
• Tahsilat Yönetimi :Faktor, riskini üstlendiği veya üstlenmediği alacakların tahsilatını gerçekleştirir. Bu yöntem çerçevesinde, satıcı tahsilata ayırdığı zaman ve elemandan tasarruf ederek tahsilat takibini Faktor aracılığı ile yapar.
• Nakit Yönetimi : Satıcı Faktora devrettiği vadeli alacaklarının belirli bir yüzdesini hemen nakit olarak kullanabilir. Nakit yönetimi ile işletmenin bilançoya bağlı kullanılmayan alacakları nakde dönüştürülür. Bu esnek finansman sayesinde dış kaynağa gerek kalmadan gerekli işletme sermayesi işletmenin kendi satışlarından karşılanır.

FAKTORİNG'İN TARAFLARI:
Faktoring işleminde üç taraf vardır ;
• Müşteri ( firma ) : Faktoring işlemini talep eden ve alacaklarını faktoring şirketine devreden firma.
• Faktoring Şirketi : Müşterinin alacaklarını devir ve satın alarak karşılığını peşin olarak ödeyen şirket.
• Borçlu : Müşterinin alacaklığı olduğu kişi veya işletme.

FAKTORİNGİN AVANTAJLARI:
• Tahsil edememe riskini faktora devreden işletmeler, yurtiçi ve yurtdışı pazarlarını genişletebilir.
• Faktor’un verdiği ön ödeme ile işletme, hammaddeyi peşin ödeyerek alabilir ve önemli indirimler sağlayarak üretim maliyetlerini düşürür. Daha fazla kar olanağı sağlanır.
• Alacaklar, stoklar ve ticari borçlar azalır, işletmenin yaratabildiği işletme sermayesi artar. Bilanço daha likit hale gelir
• Alıcılara vade tanıyabileceği için, satıcının rekabet gücü artar.
• İhracatta faktorun verdiği ön ödeme döviz olacağından, kambiyo dosyası hemen kapatabilir ve KDV başvurusu hemen yapılabilir.
• Faktoring işlemi ile sağlanan finansmanın maliyeti ticari kredilere (vade farkı) göre daha ucuz olduğundan vadeli satışlardan ilave kazançlar sağlanabilir.
• Yurt dışındaki alıcılar akreditif açmaktan kurtulur, ödemeyi kendi ülkesindeki muhabir faktora yaparak zamandan ve paradan tasarruf eder, alım gücü artar.
• Açık hesap satışlar kolay ve güvenli hale gelir.
• Güvenilir istihbarat sonuçlarına göre satışlarını ödeme gücü olan alıcılara yapan işletme yöneticileri, geleceğe dönük en önemli yatırımları olan alıcıların mali durumundan haberdar olurlar.
• Yöneticiler alacakların tahsilatı ve kredinin kontrolünü düşünmekten kurtulur, nakit akışı belirlendiği için geleceğe dönük ve verimli planlar yapabilirler.
• Satış muhasebesi ve defter kayıtları yapılması gerekmediğinden işletmenin idari giderleri düşer, yöneticilerin zamanları artar.
• Ön ödeme satıcının ihtiyacı ve talebi üzerine verildiği için, işletme gereksiz zamanlarda banka kredisi kullanmaz ve faiz giderlerini düşürebilir.
• Yurtiçi satışlarda faktoring işlemleri %5 BSMV (Banka Sigorta Muamele Vergisi)' ye tabi, %3 KKDF ' den (Kaynak Kullanım Destekleme Fonu) muaftır.
• Bir kredi türü olmayan factoring bilançonun sadece aktif kısmında bir harekete neden olur. Alacakları düşürürken bilançonun daha likit olmasını sağlar, işletmenin kredibilitesini artırır.
• İşletmeler yurtdışı satışlarında, vadeli ve mal mukabili satış yaparak rekabet şanslarını ve satış hacimlerini artırma şansına sahip olurlar.
• Hem yurtiçi hem de yurtdışı işlemlerde periyodik olarak yapılan borçlu istihbaratı ile firmaların alıcıları hakkında güncel bilgi almaları sağlanır.
• Alıcı ile doğabilecek dil problemleri ortadan kalkar, ortaya çıkabilecek sorunlar kendi ana diili ile factor tarafından çözülür.

KİMLER YARARLANABİLİR?
Faktoring'den, tüketim malları, ara mallar ve hammadde (gıda, plastik, metal, kimya, mobilya, tekstil, elektronik, ev aletleri, bilgisayar vb.) üreten sanayi firmaları ve ticari firmalar yararlanabilir.

FAKTORİNG BEDELİ:
Faktoringde iki bedel söz konusudur.
1) Yönetim Bedeli (Faktoring Komisyonu)
Faktorun; kredibilite araştırması, üstlendiği risk, alacak hesaplarının tutulması ve tahsilatı için, satıcının temlik etmiş olduğu alacaklar üzerinden aldığı komisyondur. Fatura bedeli üzerinden alınan ve faktoring hizmet türüne göre %0.5 ile %1,5 arasında değişen bir ücrettir.
2) Faiz Oranı
Satıcı tarafından kullanılan finansman maliyetini kapsar ve kullanılan finansmanın günlük bakiyesi üzerinden hesaplanır.
a) İhracat:Kısa vadeli Döviz Kredisi ile rekabet edebilen oranlar söz konusu olup, vergi yoktur.
b) Yurtiçi:Kısa Vadeli TL Kredisi ile rekabet edebilen oranlar söz konusu olup, vergi olarak sadece %5 BSMV tahakkuk ettirilir, KKDF yoktur.

Hiç yorum yok:

Kozmikbakim Web Dizini